รมว.อว. ประชุมหารือคณะกรรมการขับเคลื่อนการปฏิรูปการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ครั้งที่ 7/2563

วันที่ 13 กรกฎาคม 2563 ดร.สุวิทย์ เมษินทรีย์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (รมว.อว.) ประชุมหารือคณะกรรมการขับเคลื่อนการปฏิรูปการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ครั้งที่ 7/2563 โดยมี นายศักรินทร์ ภูมิรัตน เป็นประธานกรรมการกล่าวรายงานการประชุมคณะกรรมการขับเคลื่อนการปฏิรูปการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม และแจ้งให้ที่ประชุมทราบระเบียบวาระเพื่อพิจารณา 2 เรื่องได้แก่ 1)โครงสร้างสำนักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สป.อว.) และวิธีการทำงานในระยะต่อไป 2)แนวคิดการจัดตั้งกองทุนอุดมศึกษา และขอให้ฝ่ายเลขานุการฯ ดำเนินการให้ผู้เข้าร่วมประชุมแสดงตนก่อนการประชุมเพื่อเป็นการยืนยันตัวตน ณ ห้องประชุมศาสตราจารย์วิจิตร ศรีสอ้าน อาคารอุดมศึกษา 1 ชั้น 5 ถนนศรีอยุธยา (สป.อว.)

1. โครงสร้างสำนักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สป.อว.) และวิธีการทำงานในระยะต่อไปกระทรวง อว. ได้รับความเห็นชอบร่างโครงสร้างระบบราชการ เมื่อวันที่ 25 ตุลาคม 2563 และได้จัดทำรายละเอียดชี้แจงการแบ่งส่วนราชการต่อสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) ขณะนี้อยู่ระหว่างการรับรองมติ ก่อนเสนอให้สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาพิจารณา และขอความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรีเพื่อประกาศเป็นกฎกระทรวง ก่อนประกาศในราชกิจจานุเบกษาเพื่อให้มีผลบังคับใช้ตามกระบวนการกฎหมายต่อไป โดยภารกิจหลักยังให้ความสำคัญกับงาน 3 ด้าน คือ ส่งเสริม พัฒนากำลังคนและทุนทางปัญญามนุษย์ (Manpower and Brainpower) ระบบนิเวศ ววน. (RDI Ecosystem) และการยกระดับคุณภาพและมาตรฐาน อววน. (Transformation) โดยมีการสนับสนุนการดำเนินงานของแผนภารกิจและยุทธศาสตร์ ให้เกิดการบูรณาการทั้งด้านการอุดมศึกษาหับด้านวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม แบ่งส่วนงานรับผิดชอบเป็นกลุ่มภารกิจดังนี้

1)กลุ่มภารกิจด้านการส่งเสริม พัฒนากำลังคนและทุนทางปัญญา ประกอบด้วย กองส่งเสริมและพัฒนากำลังคน (Manpower) กองส่งเสริมและพัฒนาทุนทางปัญญา (Brainpower)

2)กลุ่มภารกิจยุทธศาสตร์และสนับสนุนน อววน. ได้แก่ กองส่งเสริมและประสาน เพื่อประโยชน์ทางวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม

3)กลุ่มภารกิจขับเคลื่อนและยกระดับ อววน. ประกอบด้วย กองยกระดับคุณภาพการจัดการศึกษาระดับอุดมศึกษา กองขับเคลื่อนและพัฒนาการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจับและนวัตกรรม

4)กลุ่มภารกิจยุทธศาสตร์และสนับสนุน อววน. ประกอบด้วย กอบยุทธศาสตร์และแผนงานกองการต่างประเทศ กองระบบและบริหารข้อมูลเชิงยุทธศาสตร์การอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม กองกลาง และกองกฎหมาย กลุ่มพัฒนาระบบบริหาร กลุ่มตรวจสอบภายในและศูนย์ปฏิบัติการต่อต้านการทุจริต

ทั้งนี้ การจัดโครงสร้างแบ่งออกเป็น 10 กอง 2 กลุ่ม และ 1 ศูนย์ โดยสำนักงาน ก.พ.ร. มีข้อเสนอให้ทำงานแบบ Agile-Team ซึ่งแยกออกมาจากโครงสร้าง สป.อว. ทำหน้าที่รับผิดชอบ ส่งเสริม พัฒนากำลังคนและทุนทางปัญญา งานขับเคลื่อนและพัฒนาการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ต้องสร้างทีมงานและวัฒนธรรมองค์กร พร้อมกรอบแนวคิดที่มีความคล่องตัวไปพร้อมกัน

2. แนวคิดการจัดตั้งกองทุนพัฒนาระบบการอุดมศึกษา ซึ่งสอดคล้องกับเหตุผลและความจำเป็น เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของโลก โดยลักษณะของการอุดมศึกษารูปแบบใหม่ มีมิติ รูปแบบ และทิศทางที่เปลี่ยนแปลงไปจากเดิม นอกจากนี้ ยังต้องปรับเปลี่ยนให้สอดคล้องกับพฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงไปของภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง และจากทิศทางการเปลี่ยนแปลงในปัจจุบันทำให้ผู้คนต้องมีการพัฒนาทักษะให้ทันโลกอยู่เสมอ จึงเป็นที่มาของการจัดตั้งกองทุนการอุดมศึกษาเพื่อเปลี่ยนผ่านระบบไปสู่อนาคต พัฒนาความเป็นเลิศของสถาบันอุดมศึกษาและผลิตกำลังคนระดับสูงตามความต้องการของประเทศ สามารถทำได้ 2 แนวทาง คือ

1) แก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติการอุดมศึกษา พ.ศ. 2562 เพิ่มเติมหมวดกองทุนพัฒนาระบบการอุดมศึกษา

2) จัดทำร่างพระราชบัญญัติจัดตั้งกองทุนเป็นพระราชบัญญัติเฉพาะ

โดยเห็นว่า 2 แนวทาง เหมาะสำหรับการบริหารงานกองทุนเนื่องจากมีความคล่องตัว มีการกำหนดโครงสร้าง บทบาทหน้าที่ของคณะกรรมการบริหาร และสำนักงานกองทุนขึ้นใหม่

ความก้าวหน้าในการขับเคลื่อนการปฏิรูประบบการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ทางคณะกรรมการการปฏิรูปได้ดำเนินการ ซึ่งบางเรื่องนั้น อยู่ในการรอการประชุมของสภานโยบาย

1. การปลดล็อคกฎหมายการจัดซื้อจัดจ้างสำหรับงานวิจัยและนวัตกรรม โดยมี ศ.ดร.สมคิด เป็นประธานในการร่าง พ.ร.บ. พร้อมที่จะนำเข้าสภานโยบาย ช่วยให้การจัดซื้อจัดจ้างของภาคการวิจัยและนวัตกรรม สอดคล้องกับลักษณะงานมากขึ้น มีทางสถาบันวิจัยและมหาวิทยาลัยได้เข้าร่วมในการลงมือทำ
2. ปลดล็อคการจัดตั้ง Holding Company ในมหาวิทยาลัยและสถาบันวิจัย ทำอย่างไรที่จะให้มหาวิทยาลัยหรือสถาบันวิจัย สามารถที่จะร่วมมือกับภาคเอกชนในการลงทุนโครงการนวัตกรรมได้ ทางมหาวิทยาลัยได้ใช้กลไกลของ Holding Company แต่ติดในเรื่องของกฎหมายบางประการ ได้มีการทำแนวทางการส่งเสริมการปลดล็อค ซึ่งสามารถนำเข้าทางสภานโยบายได้เช่นกัน มหาวิทยาลัยที่ได้ใช้กลไกลดังกล่าวมีอยู่ด้วยกัน 5 มหาวิทยาลัย และ 1 สถาบันวิจัย
3. ร่าง พ.ร.บ. ส่งเสริมการใช้ประโยชน์ผลงานวิจัยและนวัตกรรม (Thai Bayh-Dole Act) ทางสำนักงานกฤษฎีกาอยู่ระหว่างในการนำเสนอ ค.ร.ม. โดยได้เวียนให้หน่วยงานต่างๆ เข้ามาคอนเฟิร์มร่างกฎหมายนี้ ต่อไปจะนำเข้าในส่วนของการปฏิรูป ซึ่งจะมีส่วนเกี่ยวข้องและรอความคิดเห็นกับทางสภาพัฒน์
4. การขับเคลื่อนกลไกล Regulatory Sandbox ปลดล็อคกฎหมายการสร้างนวัตกรรมในด้าน เกษตร อาหาร และ Circular Economy ในกฎหมายของทางสภานโยบายสามารถที่จะจัดตั้งคณะกรรมการพิเศษเฉพาะเรื่อง จะต้องทำการปลดล็อคเรื่องดังกล่าว มีกฎหมายบางประการที่เกี่ยวข้องในเรื่องของ BCG ซึ่งสามารถที่จะนำเข้ามาทำในเรื่องของ Sandbox ได้
5. ข้อเสนอการจัดตั้งกองทุนเพื่อพัฒนาการอุดมศึกษา จะต้องออกเป็นพระราชบัญญัติ ทำได้ 2 วิธี

1) แก้พระราชบัญญัติการอุดมศึกษา และใส่กองทุนเพิ่มเข้าไป

2) ออกพระราชบัญญัติในการจัดตั้งกองทุนการอุดมศึกษาใหม่

ซึ่งการแก้พระราชบัญญัติการอุดมศึกษา น่าจะเป็นแนวทางที่สามารถทำได้ง่ายกว่า

6. ประเมินประสิทธิภาพและผลการปฏิบัติงานราชการของ วช. เพื่อดูรูปแบบในอนาคตที่เหมาะสม ถือเป็นการ Transform ในเรื่องของระบบการวิจัย
7. ข้อเสนอการจัดทำกรอบวงเงินงบประมาณ ให้มีการตั้งกรอบงบประมาณและเรื่องของ Multiyear Block Grant ต้องมีการถกกันของ 4 หน่วยงาน สำนักงบประมาณ สำนักงานปลักระทรวง อว. สกสว.และสอวช. เพื่อแก้ไขรายละเอียดของโครงสร้างการจัดสรรงบประมาณ จะต้องทำให้เห็นชอบตรงกัน
8. การวางระบบเชื่อมโยงข้อมูล อววน. ได้สร้างภาพรวมในเรื่องดังกล่าว จะต้องมีคณะกรรมการของทางกระทรวงเข้ามาดูแลฐานข้อมูลในภาพรวมทั้งหมด
9. ข้อเสนอเชิงนโยบายการให้ทุนสนับสนุนแก่ SME (SBIR/STTR) การปรับระบบสนับสนุนทุนที่จะให้ไปถึงภาคเอกชนได้โดยตรง มีอยู่ 2 เรื่อง

           1) การ Support SME ด้วยกลไกล (SBIR/STTR) ซึ่งจะเกี่ยวข้องกับการปรับภารกิจของ NIA ให้สามารถที่ครอบคลุมเรื่องของการ Transform SME

           2) สภาอุตสาหกรรมประเทศไทยมีแนวคิดที่เข้ามาขับเคลื่อนสนับสนุนนวัตกรรม SME  ซึ่งจะมีการจัดตั้งขึ้นเป็นกองทุนนวัตกรรม และขอ Incentive จากรัฐบาลและกรมสรรพากร

ด้าน ดร.สุวิทย์ (รมว.อว.) กล่าวว่า อยากจะเห็นความคืบหน้าที่ชัดเจนของทั้ง 9 เรื่องที่นำเสนอมา

- Thai Bayh-Dole Act เป็นเรื่องที่มีประโยชน์อย่างมากและต้องเร่งลงมือทำ เพราะถือเป็นทิศทางหนึ่งที่จะช่วยในการขับเคลื่อนประเทศภายหลังยุคของโควิด จำเป็นจะต้อง M power ระบบของการวิจัยโดยเฉพาะที่มาจากภาคส่วนของเอกชนให้เกิดพลังมากยิ่งขึ้น ให้มีการทำงานร่วมกับทางกฤษฎีกาเลยว่าจะมีมาตรการดำเนินการยื่นเรื่องต่อมติ ครม. ได้เมื่อไหร่

- Holding Company จะต้องมีการซักซ้อมความเข้าใจกับทางมหาวิทยาลัยและสถาบันวิจัย เพื่อให้สามารถขับเคลื่อนการปฏิรูปในส่วนต่างๆให้เดินหน้าต่อไป

- ปลดล็อคการจัดซื้อจัดจ้างสำหรับงานวิจัยและนวัตกรรม ให้มีการผลักดันผ่านทางสภานโยบายและทางท่านนายกรัฐมนตรี ในการยื่นข้อเสนอการจัดสรรงบประมาณรูปแบบ Multiyear Block Grant ทำให้เกิดขึ้นเป็นรูปธรรมในทางปฏิบัติระยะยาวได้อย่างแท้จริง

- การวางระบบเชื่อมโยงข้อมูลของ อววน. ต้องลงลึกไปในภาพรวมของเรื่องที่ทำ เรื่องระบบ Information Infrastructure เรื่อง Data Base หรือเรือง Big Data อยากให้ตรงนี้ถือเป็นหนึ่งใน Priority ที่สำคัญ เป็น Investment ในเชิง Infrastructure ในปี 64 บางเรื่องเป็น Real Time ที่ทำ Big Data ได้อยู่แล้วอย่างเรื่องของ Geo Informatics / Hydro Informatics แต่ข้อมูลเรื่องของการบริหารการจัดการของ อว. ทั้งระบบ เป็น Priority ที่จำเป็นจะต้องให้เกิดเป็นรูปธรรม

- ประเมินประสิทธิภาพและผลการปฏิบัติราชการของ วช. ณ วันนี้สามารถที่จะ institutionalized PMU เข้าไว้ด้วยกันและอยู่ภายใต้ Supervision ของ วช. ในอนาคตเราคาดหวังให้ วช. เป็นจิ๊กซอว์ตัวสำคัญใน ววน. ในเชิง Policy มี สอวช. ในเชิง translate policy into action มี สกสว. อยากให้ทุกภาคส่วนเข้ามาร่วมมือกันทำงานเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน

- การผลักดัน Culture เรื่องของ Change management ใน สป.อว. อนาคตจะต้องมีการทำงานร่วมกันกับหน่วยงานต่างๆภายใน อว. อย่างเป็นระบบ สร้าง Common Platform ที่ Integrate คณะกรรมการชุดต่างๆ มาถกแถลงเชื่อมโยงในเชิงยุทธศาสตร์ร่วมกัน งานทุกงานของ สป.อว. จะต้องเป็น  Brain Base มีเรื่องของ Brain Power / Man Power ตัวการขับเคลื่อน ววน. เรื่องของการ Reinvent มหาวิทยาลัย แต่อีกอันหนึ่งที่ต้องทำให้เกิดขึ้น คือ Area Base ต้นแบบในอนาคตของหน่วยงานใน อว. จะต้องเป็น Integrate กัน

- Agile Team ในอนาคตการทำงานรูปแบบ Agenda Cross Area มากขึ้นจะถือเป็นเรื่องที่มีความสำคัญ รวมถึงการทำ Multiyear Block Grant ภารกิจของ อว. ในอนาคตจะต้องเชื่อมโยงกับ Agenda Base มีระยะเวลาที่ชัดเจน และหน่วยงานที่อยู่ภายใต้ อว. ยังไม่ถูก Stream Line ยังยึดติดอยู่กับ พ.ร.บ.ของตัวเอง สิ่งที่เป็นจุด missing link คือ Enterprise Based Competitive ตรงนี้จะต้องมีการปรับบทบาทให้หน่วยงานให้ทำงานร่วมกันอย่างชัดเจน แต่ละองค์ประกอบนั้นมันจะต้องมี Division of labor ที่ทำงานภายใต้ Integrated Platform เดียวกัน

สุดท้ายนี้อยากฝากคณะกรรมการที่ดูแลเรื่องนี้ จะมีการ reinvent มหาวิทยาลัยและสถาบันวิจัยต่างๆ ให้มีพลังและทำงานร่วมกันแบบจตุภาคมากกว่านี้ได้อย่างไร

ข่าวโดย : นายจิรายุ รุจิพงษ์วาที

ภาพโดย : นายภูมินทร์ ปั้นเล็ก

วิดีโอโดย : นายสุเมธ บุญเอื้อ

ส่วนสื่อสารองค์กร

กระทรวงการอุดมศึกษาวิทยาศาสตร์วิจัยและนวัตกรรม

โทรศัพท์ 0 2333 3700 ต่อ 3728 - 3732 โทรสาร 0 2333 3834

Facebook : @MHESIThailand

Call Center โทร.1313